COVID-19

Testen op corona 

De coronapandemie heeft het belang van testen overduidelijk aangetoond. Daarbij gaat het om testen om besmettingen op te sporen en vast te stellen of om doorgemaakte besmettingen aan te tonen. Ook nu de maatschappij langzaam weer opengaat zijn testen onmisbaar.

Twee doelen

Om de pandemie onder controle te krijgen en te houden, hebben we inzicht nodig in hoe het virus zich ontwikkelt. Duiken er nieuwe (besmettelijker) varianten op? Blijft het vaccin voldoende werken? Testen op corona is en blijft hierbij een belangrijk instrument.  

  1. Om het virus op te sporen en verspreiding te voorkomen (diagnostisch testen)
    Voor mensen met klachten of mensen die in contact zijn geweest met iemand met corona of mensen die in een risicogebied zijn geweest, geldt het (dringend) advies om zich te laten testen. Testen is de manier om besmettingen op te sporen. Blijkt iemand corona te hebben, dan kunnen er maatregelen worden getroffen om verdere verspreiding te voorkomen.

  2. Om de samenleving coronaproof te houden (toegangstesten)
    Testen om (grootschalige) evenementen en sociale activiteiten op een veilige manier weer mogelijk te maken; testen om een veilige werkomgeving te waarborgen; testen om fysiek onderwijs zo veiliger mogelijk te maken; testen om veilig te reizen. 

Verschillende tests 

Afhankelijk van toepassing en gebruikssituatie zijn vier verschillende soorten coronatests beschikbaar. Met uitzondering van de zelftest, worden de coronatests uitgevoerd via de GGD en professionele laboratoria.

  • PCR 

De PCR-test is de ‘gouden standaard’. De test toont specifiek stukjes genetisch materiaal van het coronavirus aan. Met een wattenstaafje wordt een uitstrijk genomen uit de neus en keel. Dit gaat naar een laboratorium voor de analyse. Dat kan 24-48 uur duren. 

  • Antigeentest

De antigeentest toont antigenen van het virus aan in neus- en/of keelslijm. Antigenen zijn stukjes van het virus (eiwitten) die een afweerreactie kunnen opwekken in het lichaam. Als iemand het virus bij zich draagt, laat de antigeentest dat snel zien; meestal een kwartier na het opbrengen van het monster op de testcassette. 

  • Serologische test 

De serologische test laat zien of iemand een coronavirusinfectie heeft gehad door in het bloed specifieke antistoffen tegen het virus te meten. Deze antistoffen worden door het lichaam aangemaakt in (afweer)reactie op besmetting met het coronavirus. Het duurt 2 tot 3 weken voordat de antistoffen kunnen worden aangetoond in het bloed. 

  • Zelftest 

Sinds het voorjaar van 2021 is de antigeentest als zelftest te koop in winkels of apotheek. Hiermee kunnen consumenten zelf een coronatest afnemen. Deze zelftesten zijn bedoeld voor mensen zonder klachten, als aanvulling om anders onopgemerkte besmettingen toch op te sporen. Zelftesten zijn minder betrouwbaar dan een PCR of antigeentest die door een professional wordt afgenomen.

Kwaliteit

Coronatests behoren tot de ‘in vitro diagnostica’ (IVDs), waarvoor de kwaliteitseisen zijn geregeld via Nederlandse en Europese wet- en regelgeving. Alle coronatests voldoen aan deze regelgeving. Dat geldt ook voor zelftests. Omdat tijdens de pandemie bepaalde antigeensneltests nog niet formeel waren toegelaten als zelftests, zijn deze tests ook met een tijdelijke ontheffing van de Inspectie op de markt gebracht.  

Betrokken partijen

  • De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht zowel op de producten als op alle partijen die betrokken zijn in de testketen. 
  • Het RIVM  heeft een rol bij het opstellen van richtlijnen voor het testen, bij het onderzoek naar de betrouwbaarheid van testen en het geven van informatie daarover aan bijv. laboratoria.
  • Het Ministerie van VWS bepaalt kort gezegd het beleid over testen: welke testen er voor welke groepen op welk moment worden ingezet. 

Meer info

Uitgebreide informatie over soorten coronatests en over gebruik en toepassing ervan is te vinden op de volgende websites.