6 maart 2015

Blaasjes met de handtekening van een tumor

Volgens de onderzoeker Rienk Nieuwland van het Laboratorium voor Experimentele Klinische Chemie van het AMC is een celblaasje “de kliko van de cel. Hij zet er zijn afval mee buiten." Dat gebeurt heel efficiënt want de blaasjes worden snel opgeruimd en het afval komt niet in de omgeving terecht. Maar de blaasjes bieden ook op een andere manier bescherming. "Wanneer je een wondje hebt, is er een barrière kapot tussen binnen en buiten. Dat gat moet zo snel mogelijk worden gedicht om te voorkomen dat micro-organismen het lichaam binnenkomen. Wij hebben ontdekt dat weefselfactor, het eiwit dat de bloedstolling start, op celblaasjes in lichaamsvloeistoffen als urine, moedermelk, traanvocht en speeksel aanwezig is."
 
Ook Michiel Pegtel, van de afdeling Pathologie van het VUMC, onderzoekt de toepassingen van de kennis over celblaasjes bij kanker. Hoe vernuftig een kankercel de boodschapperblaasjes ook inzet, het kan hem eveneens verraden. Want alle celblaasjes hebben hun eigen handtekening in de vorm van de eiwitten of het RNA (moleculen die een rol spelen in de productie van eiwitten op basis van DNA-informatie) dat ze bevatten. Dat ontdekte Pegtel en collega's een aantal jaar geleden. Die handtekening verwijst naar de bron: een gezonde cel of een kankercel. Pegtel en collega's lezen het RNA af dat verpakt zit in tumorblaasjes. Pegtel: "We bekijken hoeveel het is en of de tumoren specifieke kleine stukjes RNA - microRNA's - uitscheiden. Vervolgens kijken we of die stukjes specifiek genoeg zijn om met behulp van een bloedtest te zeggen welk tumortype aanwezig is en of hij groeit. Nog mooier zou zijn als je met behulp van een simpele test kunt aantonen of een behandeling echt aanslaat door te meten of de hoeveelheid tumor-RNA daalt."