Om de kosteneffectiviteit van zorg te bepalen worden twee zorgvormen (behandelingen, medicijnen) of situaties met elkaar vergeleken voor wat betreft de effecten en de kosten. Het verschil in gezondheidswinst wordt afgezet tegen het verschil in kosten. De vraag is dan: vinden we de grotere gezondheidswinst de extra kosten waard?

 

Het hanteren van kosteneffectiviteit als hard criterium om te bepalen of iets wel of niet in het basispakket moet worden opgenomen, is in de huidige praktijk niet haalbaar. Er kleven soms maatschappelijke bezwaren aan en in veel gevallen ontbreekt het nog aan de juiste gegevens. Daarom kondigt het CVZ in zijn rapport een werkprogramma aan dat bestaat uit twee delen:

 

onderzoeken of - en hoe - het haalbaar is om gegevens over de kosteneffectiviteit een grotere rol te laten spelen bij het keuzeproces in de spreekkamer;

in beeld brengen van onderzoek naar de effecten en kosten van verschillende behandelingen (kosteneffectiviteitsgegevens).

 

De meest concrete mogelijkheden voor een effectieve kosten-batenanalyse liggen volgens CVZ in de spreekkamer. Wat het CVZ betreft kunnen zowel patiënt als arts de kosten en baten van bepaalde zorg in nauwe samenspraak tegen elkaar afwegen. Dat laat ruimte voor maatwerk in de spreekkamer. Zorgaanbieder en patiënt maken daar immers de keuze voor het type behandeling en medicatie. Daarom pleit het CVZ ook voor vergroting van het kosteneffectiviteitsbewustzijn bij zowel professionals als patiënten.

 

Om tot optimale besteding van de collectief opgebrachte middelen te komen, toetst het CVZ de inhoud van het basispakket voortdurend. Het CVZ vindt daarbij dat het beschikbare zorgbudget zo verdeeld moet worden dat een zo groot mogelijk maatschappelijk effect wordt bereikt: zo veel mogelijk gezondheidswinst en kwaliteit van leven. Belangrijke uitgangspunten hierbij zijn: is de zorg noodzakelijk, effectief én kosteneffectief? Het laatste beoordelingsprincipe wordt in de praktijk echter (nog) niet systematisch en zorgbreed toegepast.