Dat schrijft minister Schippers aan de Tweede Kamer. Schippers liet onderzoek doen naar het tijdig opsporen van ziektes in Nederland. Vergeleken met andere landen doet Nederland het goed op het gebied van ziektepreventie: ziektes worden hier snel opgespoord en de ziektekosten blijven beperkt.

 

De Minister heeft Panteia  onderzoek laten doen naar de doeltreffendheid en doelmatigheid van het beleid op het terrein ziektepreventie. In dat kader zijn onder meet de bevolkingsonderzoeken Borstkanker,  Baarmoederhalskanker, Darmkanker, Familiaire Hypercholesterolemie en Neonatale Hielprikscreening doorgelicht.

 

De totale kosten van deze bevolkingsonderzoeken kwamen in 2013 uit op bijna € 109 miljoen (per hoofd van de bevolking bijna € 6,50). De jaarlijkse kosten voor deze verschillende screeningsprogramma’s en de landelijke regie blijven stabiel. Alleen de kosten voor de borstkankerscreening zijn vanaf 2012 met 12% gestegen. Deze stijging wordt grotendeels veroorzaakt door de digitalisering van het onderzoek en door de toename van de omvang van de doelgroep (vergrijzing).

 

 

 

De doeltreffendheid van de programma’s is gemeten aan de hand van een aantal indicatoren, zoals  deelnamepercentages, behaalde gezondheidswinst en kwaliteit van de uitvoering en informatievoorziening. Samengevat zijn de conclusies met betrekking tot de verschillende programma’s als volgt:

• Borstkankerscreening: heeft een goed bereik, is (kosten)effectief en is doelmatig is. De kosten per QALY2 liggen niet hoger dan € 5.000, hetgeen ruim onder de door het RIVM gehanteerde norm van € 20.000 blijft. Ten opzichte van de start van de screening in 1986/88 is de borstkankersterfte gedaald met ruim 30%. De met de screening beoogde gezondheidswinst wordt bereikt.
• Baarmoederhalskanker: ook de doelen van de screening op baarmoederhalskanker worden bereikt: er is sprake van voldoende deelname, gezondheidswinst, de gehanteerde onderzoeksmethode is effectief en wordt nog verbeterd en de kosteneffectiviteit blijft met circa € 9.000 per QALY onder de norm. Het aantal sterfgevallen door baarmoederhalskanker is de afgelopen 25 jaar met meer dan 50% afgenomen.
• Darmkanker: het bevolkingsonderzoek darmkanker is gestart in 2014. Om die reden kunnen nog geen conclusies getrokken worden over gezondheidswinst. De kosteneffectiviteit van de screening wordt op zo’n € 2.000 per QALY geschat en is daarmee ruim voldoende gezien de norm.
• Familiaire Hypercholesterolemie: de berekende kosteneffectiviteit van deze screening loopt in diverse studies sterk uiteen. Het ontbreekt aan informatie om onderbouwde uitspraken te kunnen doen over de kosteneffectiviteit, doelmatigheid en kwaliteit van de uitvoering van deze screening. Per 31 december 2013 is de overheidsfinanciering van dit bevolkingsonderzoek gestopt.
• Hielprikscreening: de meeste doelen die worden beoogd door middel van de hielprikscreening worden gehaald. De vastgestelde streefwaarden voor deelname en tijdigheid werden in 2012 niet gehaald. Naar schatting worden jaarlijks gemiddeld bij ongeveer 180 kinderen ziekten tijdig onderkend, die daardoor niet overlijden of gehandicapt raken. Er is geen onafhankelijk onderzoek naar kosteneffectiviteit beschikbaar. 

Voor de uitgebreide onderzoeksresultaten van Panteia: klik hier