NZa neemt ‘machtsconcentratie zorgverzekeraars’ onder loep
De bijzondere aandacht voor de zorgverzekeraars wordt ingegeven door de afschaffing van de ex post verevening en de voorgenomen wijzigingen van artikel 13 in de Zorgverzekeringswet. Hierdoor is de machtspositie van de zorgverzekeraar versterkt, aldus de NZa. De NZa ghaat marktmacht meten en kijken of en in hoeverre inkoopvoordelen worden doorgegeven aan de verzekerden. Daarnaast zal er meer aandacht zijn voor de “kroonjuwelen” zorgplicht, verbod op premiedifferentiatie en ongewenste risicoselectie.
Volgens de NZa leidt de toegenomen macht van zorgverzekeraars ook tot de vraag of deze macht op de inkoopmarkt richting de zorgaanbieders niet ten koste gaat van de publieke belangen. De NZa zal dus ook de gevolgen van eventuele inkoopmacht toetsen aan de bijvoorbeeld de zorgplicht en aan de gevolgen voor kwaliteit.
Men lijkt wat terug te komen van de voordelen van sterke zorgverzekeraars die daardoor beter in staat om scherp in te kopen en daarmee ook juist hoeders zijn van het publiek belang. Zorgaanbieders klagen al geruime tijd over wat zij ervaren als het meten met twee meten door de toezichthouders. Ook in eigen kring klinkt er kritiek op het optreden van de zorgverzekeraars. Volgens DSW-topman Chris Oomen heeft de dominantie van de vier grote zorgverzekeraars op de zorgverzekeringsmarkt, te weten Achmea, CZ, Menzis en VGZ, er toe geleid dat ook de zorgaanbieders zich zijn gaan opsluiten in steeds grotere fusieorganisaties. De verzekerde is volgens Oomen de dupe, omdat zijn keuzevrijheid wordt ingeperkt, terwijl ook de premie stijgt.
Ook onderzoeksbureau Andersson Elffers Felix merkte begin september in een onderzoek in opdracht van VWS op dat de NZa structureel weinig aandacht voor de inkoopmacht van zorgverzekeraars besteedt, met name ten opzichte van kleine aanbieders. Daarnaast zijn verzekeraars door het kabinetsbeleid te veel in de rol van kostenbewaker gedwongen, waardoor er minder aandacht is voor zaken als kwaliteit en toegankelijkheid.
Drie van de vier grootste zorgverzekeraars hebben de onderhandelingen met ziekenhuizen over de prijzen en kwaliteit van behandelingen in 2015 op hoofdlijnen afgerond. Alleen Menzis heeft nog maar met 17 ziekenhuizen afspraken gemaakt en onderhandelt nog met de andere.
Vorig jaar was Menzis er rond deze tijd al uit met 87 ziekenhuizen. Dit blijkt uit een rondgang van de onafhankelijke vergelijkingssite ZorgKiezer.nl langs de vier grootste zorgverzekeraars.
Verzekeraars moesten voor eind november bekendmaken met welke zorginstellingen contracten zijn afgesloten voor 2015. Ook moet duidelijk zijn welke vergoedingen er gelden als iemand gebruikmaakt van niet gecontracteerde zorg. Op basis van deze informatie kan een verzekerde een goede keuze maken voor zijn zorgverzekering 2015.
VGZ heeft de onderhandelingen over de zorginkoop met de ziekenhuizen op hoofdlijnen afgerond. Achmea is nog met één ziekenhuis in gesprek, het Flevoziekenhuis in Almere. CZ heeft de onderhandelingen over zorgkwaliteit met de meeste ziekenhuizen afgerond en spreekt nog met een aantal ziekenhuizen over de kosten en doelmatigheid.