Onderzoek Nivel en Achema: meer zorggebruik bij minder zelfmanagement

Sinds 2012 is in Nederland een instrument beschikbaar waarmee verschillende groepen chronische patiënten kunnen worden onderscheiden naar hun ‘zelfmanagementvaardigheden’: de Patient Activation Measure (PAM). Deze vragenlijst meet hoe patiënten hun kennis en vaardigheden inschatten om met hun ziekte te kunnen omgaan en hun vertrouwen daarin. Zorgverzekeraar Achmea benut het instrument om meer inzicht te krijgen in het zorggebruik van groepen verzekerden. Daartoe koppelde het NIVEL de PAM-score van mensen met diabetes aan gegevens van Achmea over hun zorggebruik, de zorgkosten, de door hen ervaren kwaliteit van zorg en de klachten die met de diabetes samenhangen.

Dit onderzoek bevestigt de verwachting dat mensen die laag scoren – die dus moeite hebben met zelfmanagement – meer professionele zorg gebruiken, met hogere kosten, de kwaliteit van zorg minder vinden en meer last van de diabetes hebben. Vooral mensen met de laagste scores steken ongunstig af tegen andere groepen. Ze gebruiken tussen de 1500 en 2000 euro per jaar meer aan zorg.  

De PAM-score toont een samenhang met demografische kenmerken: ouderen, mensen met een lage opleiding, uit een lagere sociale klasse, met meerdere beperkingen en aandoeningen en een slechtere gezondheid blijken minder in staat tot zelfmanagement. De inzichten uit het onderzoek zijn voor Achmea aanleiding de ondersteunde zelfzorg voor het laagste PAM-niveau prioriteit te geven om de zorg te verbeteren.