Borstkanker is in de Westerse landen de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Jaarlijks worden ongeveer 55.000 vrouwen getroffen door deze ziekte en elk jaar gaan er bijna 12.000 aan dood. Omdat de ziekte veel beter te behandelen is bij vroege ontdekking, zouden duizenden levens kunnen worden gered met een test die de tumor veel eerder opspoort dan met de gangbare technieken. Britse onderzoekers hebben de basis gelegd voor een test waarmee een borsttumor in bloed kan worden gedetecteerd, tot wel vijf jaar voordat de eerste knobbel aantoonbaar is. De onderzoeksgroep maakt deel uit van het Centre of Excellence for Autoimmunity in Cancer (CEAC), School of Medicine, onderdeel van de Universiteit van Nottingham.

 

Kankercellen produceren specifieke eiwitten (antigenen) die het immuunsystemen triggeren tot de aanmaak van antistoffen. Deze zogeheten autoantistoffen verwijderen vervolgens de kankereiwitten uit het lichaam. Britse onderzoekers ontdekten dat deze kankereiwitten ofwel tumor associated antigens (TAAs) prima indicatoren zijn voor de aanwezigheid van een tumor. Zij hebben combinaties van TAAs ontwikkeld die specifiek zijn voor borsttumoren en onderzochten of er in het bloed van borstkankerpatiënten bijbehorende autoantistoffen aanwezig zijn. In een pilotstudie met 90 borstkanker patiënten en een controlegroep van 90 vrouwen zonder borstkanker werd het bloed van de deelnemers gescreend op de aanwezigheid van autoantistoffen tegen TAAs. Bijna 40 procent van de vrouwen met borstkanker werden geïdentificeerd op basis van de bloedtest en bij 80 procent van de gezonde vrouwen werd de ziekte uitgesloten. Hieruit blijkt dat het principe van de test werkt, maar dat de nauwkeurigheid zeker nog verbeterd moet worden. Cruciaal lijkt de keuze van de combinatie van TAAs.

 

Sterkere combinaties van TAAs moeten leiden tot grotere nauwkeurigheid en gevoeligheid van de test en hogere betrouwbaarheid van de uitslagen. Inmiddels is een verbeterde versie van de test ontwikkeld, die in een vervolgstudie met 800 deelnemers wordt gevalideerd. De wetenschappers verwachten over ongeveer vijf jaar een marktrijpe test te hebben. Ook onderzoeken ze of het principe toepasbaar is voor vroege opsporingen van andere typen tumoren.