De onderzoekers ontdekten dat kanker een soort genetische voetafdruk achterlaat in bloedplaatjes. Als er een tumor aanwezig is in het lichaam komt via bloedtransport wat tumor-RNA terecht in de bloedplaatjes. De gedachte achter de diagnostische bloedtest is dat je die genetische moleculen moet kunnen terugvinden en identificeren.

RNA-profilering kan via moderne sequentie technieken. Voor interpretatie hebben de onderzoekers een zelflerend computeralgoritme ontwikkeld dat de RNA-sequentie analyseert en in kaart brengt. Onlangs is aangetoond dat deze aanpak werkt. De onderzoekers slaagden erin met een minutieus uitgewerkt stappenplan en één buisje bloed longkanker en laaggradige gliomen, een type hersentumor, op te sporen in het bloed.

Behalve het stellen van de kankerdiagnose op basis van RNA-profilering in bloedplaatjes, blijkt het ook mogelijk het RNA-profiel te koppelen aan het orgaan waar de tumor is ontstaan en vast te stellen om welk type kanker het gaat. Momenteel testen de onderzoekers de innovatieve bloedtest op 14 verschillende types kanker.

 

De genetische sporen verraden de aanwezigheid van een tumor al in een zeer vroeg stadium, nog voordat er klachten zijn. Dat is gunstig. Immers bij tijdige ontdekking is behandeling doorgaans minder ingrijpend (en minder kostbaar), terwijl de overlevingskans stijgt. Op grond van mutaties in het genetisch materiaal van de tumor is het bovendien mogelijk te bepalen welke behandeling het kansrijkst is. Kortom, de onderzoekers lijken een veelbelovende troef in handen te hebben voor diagnose en behandeling van kanker. Hoe eerder de test beschikbaar is, hoe beter!

Maar we moeten nog even geduld hebben, want een kant-en-klare test is er nog niet. Elke innovatie is moeilijk en komt niet van de ene op de andere dag. De onderzoekers werken nog hard aan verdere verbetering en validatie. En het zal zeker nog enkele jaren duren voordat de test beschikbaar komt voor routinematig gebruik. Maar één ding is zeker: bloed wordt dé manier om in de toekomst op kanker te screenen.

 

Straks hoeven patiënten die door hun huisarts worden doorverwezen voor een onderzoek naar kanker alleen maar een beetje bloed af te staan. Met de nieuwe test kan worden vastgesteld of iemand kanker heeft en in welk orgaan, en of het om een primaire tumor gaat of een uitzaaiing. Dit voorkomt onnodig gebruik van de dure en tijdrovende en soms belastende traditionele diagnostiek zoals scans en weefselbiopten.

De contouren van de test tekenen zich af aan de horizon met alle voordelen van dien: vroege ontdekking, tijdige behandeling, grotere overlevingskans, meer kwaliteit van leven en minder zorgkosten. Diagned voorspelt: “Deze nieuwe generatie laboratoriumtests wordt een belangrijk wapen in de strijd tegen kanker.” Laat de medische praktijk zo snel mogelijk profiteren van deze nieuwe aanwinst.

 

Handen uit de mouwen!
Helaas is het vaak lastig om vernieuwingen op de markt te brengen. Ook na zorgvuldige validatie- en toelatingsprocedures is voor de introductie van een innovatieve test lef nodig en geld. Men moet bereid zijn te investeren in vernieuwende laboratoriumdiagnostiek. Eenmaal geïmplementeerd in het diagnostisch traject zal een eenvoudige bloedtest voor kanker zich (dik) terugverdienen in termen van gezondheid en kosten. Denk aan alle dure medicatie en behandelingen die ―bij snelle en juiste diagnose― op maat, en dus efficiënt, kunnen worden ingezet!

Schotten binnen ziekenhuizen en budgets zijn belangrijke obstakels voor implementatie van nieuwe technologie. Gelukkig heeft de minister van Medische Zorg dit ook onderkend en als zodanig benoemd in de Visie op Medische Technologie die hij onlangs naar de Tweede Kamer stuurde. Van obstakels heeft iedereen last, dus moeten ze worden opgeruimd. Diagned roept alle betrokken partijen op om daaraan mee te werken. Als iedereen zijn handen uit de mouwen steekt, moet dat lukken.