Het RIVM, dat het bevolkingsonderzoek uitvoert, heeft het Rotterdamse Erasmus MC gevraagd de kosteneffectiviteit van de vernieuwde screening nogmaals te berekenen. De NVVP, de beroepsvereniging van pathologen, schrijft in een brief aan het RIVM dat de nieuwe gegevens 'een ander licht kunnen werpen op de gemaakte keuze'.

Volgend jaar verandert de testmethode van het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. De cellen die bij een uitstrijkje worden weggehaald, worden dan meteen getest op het (seksueel overdraagbare) hpv-virus. Is dat virus aanwezig dan volgt, na een controle-onderzoek op afwijkende cellen, een doorverwijzing naar de gynaecoloog die moet vaststellen of er inderdaad sprake is van kanker.

De Gezondheidsraad, die vijf jaar geleden adviseerde de screening te veranderen, ging uit van Amsterdamse cijfers, eind jaren negentig verzameld, waaruit bleek dat 4 tot 5 % van de vrouwen tussen de 30 en de 65 jaar het hpv-virus bij zich draagt. Brabants onderzoek, onder bijna 12 duizend vrouwen tussen de 30 en de 63 jaar, wijst nu uit dat bijna 8 % met hpv is besmet.

Of dat duidt op meer vrouwen met baarmoederhalskanker, is onduidelijk: het duurt zo'n vijftien jaar voor een hpv-infectie tot kanker leidt. Bovendien ruimt het lichaam veel hpv-infecties zelf op. Het veel hogere aantal besmettingen zal volgens pathologen wel leiden tot meer verwijzingen naar de gynaecoloog. Ook het aantal vrouwen dat zich onterecht zorgen maakt zal stijgen, evenals de overbehandeling, de behandeling van infecties die achteraf gezien geen problemen hadden opgeleverd.

Zo’n tachtig kritische pathologen (eenderde van de beroepsgroep), die zich hebben verenigd in een actiegroep, grijpen de cijfers aan om invoering van de screening tegen te houden. Zij dringen aan op uitstel tot de kosteneffectiviteit opnieuw is berekend. Onder pathologen heerst verdeeldheid over de meerwaarde van de nieuwe testmethode. Sietske Riemersma, klinisch patholoog bij Laboratorium Pathologie Oost-Nederland: “Het kan nooit goedkoper als er straks veel meer vrouwen naar de gynaecoloog worden doorverwezen. Zij moeten die behandeling ook nog eens zelf betalen.