Het zorgstelsel functioneert nog niet optimaal. Zorgverzekeraars hebben de taak de zorg betaalbaar en kwalitatief hoogstaand te houden door selectief in te kopen en zo slechte of te dure zorgaanbieders van de markt te weren. Maar omdat zij onvoldoende inzicht hebben in en gegevens hebben over de kwaliteit van behandelingen, kijken zorgverzekeraars vooral naar de prijzen.

 

Patiëntenfederatie NPCF en de Consumentenbond klagen dat de positie van de verzekerde ‘zwaar onder de maat is’ en dat die onvoldoende macht heeft om een vuist te kunnen maken tegen de ‘machtige’ verzekeraars. Datzelfde geldt voor de huisartsen, vindt de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV). Liefst 92% van de huisartsen durft de contracten die ze van zorgverzekeraars voorgelegd krijgen niet af te wijzen uit angst voor inkomensderving en vanwege de druk vanuit de verzekeringswereld. ‘De machtsbalans is doorgeslagen’, vindt LHV-voorzitter Ella Kalsbeek.

 

Een oplossing die menig zorg­expert in de hoorzitting noemde, is om werk te maken van kwaliteitsstandaarden. Voorzitter van de divisie Zorg & Gezondheid Norbert Hoogers van zorgverzekeraar Achmea en CZ-bestuursvoorzitter Wim van der Meeren zijn het daarmee eens. Ook volgens hen zijn er nog weinig gegevens over de kwaliteit van zorg, wat de selectieve zorg­inkoop op dat vlak bemoeilijkt. Hoogers zou graag zien dat de beroepsgroepen zelf de handschoen oppakken, ambitie tonen en standaarden formuleren.

 

Dat het inzicht in de kwaliteit van zorg nog gebrekkig is, betekent volgens CZ-topman Van der Meeren overigens niet dat verzekeraars — zonder oog voor hun klanten — altijd alleen maar de goedkoopste aanbieder contracteren. ‘Als wij selectief inkopen, gebeurt dat altijd in overleg met de patiëntenverenigingen en zorgprofessionals. Wij hebben de rol de solidariteit te handhaven tussen onze zieke en gezonde verzekerden. De zieken moeten uiteraard goed worden verzorgd, maar dat moet niet zo duur worden dat de overige verzekerden dat niet meer willen betalen.’

In november kwam een onderzoek naar buiten waaruit bleek dat het vertrouwen van consumenten in de zorgverzekeraars ongekend laag is. Ook een flink deel van de Tweede Kamer maakt zich al langer zorgen over de veronderstelde almacht van de zorgverzekeraars die te veel op prijs zouden inkopen.

 

Achmea en CZ erkenden maandag wel dat zij meer werk moeten maken van het herstellen van vertrouwen van de samenleving in hen. Al plaatste Van der Meeren wel de kanttekening dat de scepsis over de verzekeraars deels wordt veroorzaakt door het feit dat een scherper inkoopbeleid sommige zorgaanbieders in de portemonnee treft en dat maakt nu eenmaal impopulair. Maar daarnaast vindt hij ook dat patiënten en verzekerden via de ledenraden van verzekeraars nog meer moeten worden betrokken. De Consumentenbond en de patiëntenfederatie NPCF willen ook meer regie bij de patiënt.